Η ΑΞΙΟΠΟΙΗΣΗ ΤΩΝ ΕΝΝΟΙΟΛΟΓΙΚΩΝ ΧΑΡΤΩΝ

 Α)Στο ψηφιακό αποθετήριο του «Φωτόδεντρου» υπάρχουν κάποια μαθησιακά αντικείμενα που αφορούν στην αξιοποίηση του εννοιολογικού χάρτη. Ένα τέτοιο παράδειγμα αφορά στη διδασκαλία της ενότητας για την Άλωση της Κωνσταντινούπολης το 1453, για τη Β ΄ τάξη του Γυμνασίου  http://photodentro.edu.gr/aggregator/lo/photodentro-lor-8521-8808     Οι συνέπειες της Άλωσης  της Κωνσταντινούπολης.

 Όπως επισημαίνει και το ίδιο το αποθετήριο: «Ο δομημένος εννοιολογικός χάρτης αποτελεί αυτόνομο Μαθησιακό Αντικείμενο και παρέχει το απαραίτητο πληροφοριακό υλικό για τη μελέτη του εξεταζόμενου θέματος με διακριτή διάρθρωση των επιμέρους υποθεμάτων. Η διδακτική αξιοποίησή του μπορεί να γίνει συνδυαστικά και με άλλες διδακτικές και μαθησιακές ενέργειες και αφορούν στην ανάδειξη και κατανόηση του ιστορικού θέματος, σύμφωνα με τις ανάγκες και τα ενδιαφέροντα της σχολικής τάξης, πολλαπλασιάζοντας με αυτό τον τρόπο τις δυνατότητες της διδακτικής και μαθησιακής αξιοποίησής του».
 Έτσι στο συγκεκριμένο παράδειγμα: « Ο μαθητής έχει τη δυνατότητα να αξιοποιήσει ιστορικό υλικό για τις συνέπειες της Άλωσης της Κωνσταντινούπολης από τους Οθωμανούς σε πολιτικό, οικονομικό, πολιτισμικό και πνευματικό επίπεδο, να τις διακρίνει με κριτήριο σε ποιους αναφέρονται, να εμπλακεί με τις ιστορικές έννοιες της αιτιότητας, της αλλαγής και της συνέχειας, και να κατανοήσει το ευρύτερο πλαίσιο της ιστορικής περιόδου.»
 Βέβαια  στη συγκεκριμένη περίπτωση η χρήση του χάρτη που είναι δομημένος διαδραστικά (ξεδιπλώνεται μέσα από διαδοχικές επιλογές του μαθητή) είναι περισσότερο παραδοσιακή, εφόσον δίνει έτοιμα τα στοιχεία κατηγοριοποίησης της ενότητας. Θα μπορούσε να αξιοποιηθεί περισσότερο ανακαλυπτικά- διερευνητικά αν αποτελούσε κριτήριο αξιολόγησης ενός αντίστοιχου εννοιολογικού χάρτη που θα καλούνταν να δημιουργήσουν οι ίδιοι οι μαθητές μετά την διδασκαλία της.

Β) Στο ψηφιακό αποθετήριο του « Αίσωπου»  υπάρχουν επίσης διδακτικές αξιοποιήσεις των εννοιολογικών πινάκων. Μια από αυτές είναι η περίπτωση του σεναρίου για την διδασκαλία της Βιομηχανικής Επανάστασης: http://aesop.iep.edu.gr/node/17168/4312 . Σε αυτό το σενάριο ζητείται η δημιουργία από μέρους των μαθητών της  Β΄ τάξης του Λυκείου, με τη χρήση του εργαλείου https://www.text2mindmap.com/  ενός εννοιολογικού χάρτη που αφορά στην κατανόηση της ενότητας. Έτσι η χρήση του γίνεται περισσότερο ουσιαστική και προάγει την κριτική κατανόηση και αντιμετώπιση της γνώσης. Ο ρόλος του καθηγητή είναι κυρίως βοηθητικός και επικεντρώνεται στην ανατροφοδότηση της εργασίας των μαθητών. Ενώ και ο τεχνολογικός στόχος της διδασκαλίας αυτής είναι αρκετά υψηλός, προϋποθέτοντας τη γνώση της χρήσης του εργαλείου δημιουργίας ψηφιακών χαρτών τόσο από τον διδάσκοντα όσο και από τους μαθητές.